1970–1979

1970

Aktywność Palestra na antenie Radia Wolna Europa maleje. Z tego roku zachowało się tylko 11 audycji. Palester interesuje się VIII Konkursem Chopinowskim. W audycji poświęconej książce Zofii Lissy Polonica Beethovenowskie znajdziemy bardzo już spokojną ocenę dokonań nienawidzonej niegdyś autorki. Natomiast audycja o Mieczysławie Jastrunie staje się dla Palestra okazją do podjęcia tematu cenzury i granic wolności.

Roman Palester, lata 60/70.Roman Palester, lata 60/70.Roman Palester, lata 60./70.

 

14 października - prawykonanie Koncertu wiolonczelowego Witolda Lutosławskiego.

14 grudnia - początek „wydarzeń gdańskich”. W rezultacie Władysław Gomułka musi ustąpić, do władzy dochodzi Edward Gierek.

Nagroda Nobla dla Aleksandra Sołżenicyna.

Magdalena Abakanowicz tworzy swoje Environments.

Powstaje Spiralna grobla Roberta Smithsona, jedno z ważnych dzieł sztuki ziemi.

1971

Palester kończy pracę nad I Sonatą fortepianową. Utwór ten rozpoczyna serię dzieł fortepianowych, którą zamknie napisana w 1980 roku II Sonata fortepianowa.

Znamienne jest, że w audycjach prowadzonych przez Palestra na łamach Radia Wolna Europa nie pojawiają się już prawie treści dotyczące polityki. Kompozytor bardzo wnikliwie analizuje podstawy edytorskie Narodowego Wydania Dzieł Wszystkich Fryderyka Chopina, zachwyca się listami Jana III Sobieskiego do Marysieńki, przypomina Zbigniewa Drzewieckiego i komentuje Dzienniki  Zofii Nałkowskiej.

Roman Palester, lata 70.Roman Palester, lata 70.

 

6 kwietnia - umiera Igor Strawiński.

11 kwietnia - umiera Zbigniew Drzewiecki.

24 lipca - umiera Alain Rawsthorne.

3 grudnia - prawykonanie Drumming Steva Reicha, pierwszego arcydzieła nurtu minimal music.

Powstaje Concordanza Sofii Gubajduliny.

Edward Stachura pisze powieść Siekiereada czyli zima leśnych ludzi.

1972

Po dwudziestu latach pracy w Radiu Wolna Europa Palester przechodzi na emeryturę i osiedla się wraz z żoną w Paryżu. W tym roku prowadzi jeszcze 10 audycji. Audycję z cyklu Wiadomości kulturalne poświęconą Aleksandrowi Skriabinowi kończy następującą pointą:

W każdym razie wydaje się, że ostatnie półwiecze pokrzywdziło nieco tego artystę, który zasługuje na pozycję poważniejszą, aniżeli ta, którą mu przyznają autorzy podręczników historii muzyki. Bo jego sztuka jest kwiatem subtelnym i ma zapach bardzo osobliwego narkotyku. Jak mówiłem, atmosfera tej muzyki jest nieco duszna z powodu przesadnego, stale wysokiego napięcia przebiegu muzycznego, ale to przecież nie powód, aby odwracać się od bardzo oryginalnego artysty i twórcy wielkiego talentu. A już specjalnie muzycy polscy powinni chyba częściej myśleć o Skriabinie, przede wszystkim dlatego, że wywarł on ogromny wpływ na Szymanowskiego w całym pierwszym okresie jego twórczości. Zresztą trzeba przyznać, że muzykologia polska zajmuje się nieprzeciętną postacią Skriabina częściej, aniżeli francuska czy niemiecka. Natomiast wśród twórców jest on po dziś dzień traktowany w sposób krzywdzący – nie ma tego powszechnego uznania, które bez trudu przypada innym, niekiedy znacznie mniejszym od niego artystom.


Palester nawiązuje współpracę z Centrum Dialogu ojców Pallotynów.

Powstają Wariacje na fortepian, oraz druga, znacznie bardziej rozbudowana wersja IV Symfonii.

Lata 70.

 

26 maja - ZSRR i USA podpisują w Moskwie układ rozbrojeniowy SALT.

15 września - premiera filmu Dyskretny urok burżuazji w reżyserii Louisa Buñuela.

1 listopada - umiera Ezra Pound.

13 grudnia - umiera Jan Cybis.

Powstaje pierwsza część Makrokosmosu George'a Crumba.

1973

19 kwietnia - w Minneapolis Stanisław Skrowaczewski prowadzi wykonanie nowej wersji IV Symfonii Palestra. Kompozytor raz jeszcze przed mikrofonem Radia Wolna Europa - prowadzi dyskusję wspomnieniową o Picassie, po śmierci artysty.

Powstaje Passacaglia na fortepian.

 

Roman Palester w Szwajcarii, lata 70.Roman Palester w Szwajcarii, lata 70.Roman Palester w Szwajcarii, lata 70.Roman Palester w Szwajcarii, lata 70.Roman Palester w Szwajcarii, lata 70..Roman Palester w Szwajcarii, lata 70.Roman Palester w Szwajcarii, lata 70.

 

18 lutego - premiera Dziadów w reżyserii Swinarskiego w Teatrze Starym w Krakowie.

8 kwietnia - umiera Pablo Picasso.

22 czerwca - w Warszawie prapremiera II Symfonii „Kopernikańskiej” Henryka Mikołaja Góreckiego.

18 września - przyjęcie RFN i NRD do ONZ.

17-25 października - „wojna Jom Kippur” między Izraelem a Egiptem i Syrią.

Zygmunt Krauze komponuje Aus aller Welt stammende. Kompozytor określił ten utwór jako „muzykę powstałą z innej muzyki”.

Iannis Xenakis pisze Cendrees.

1974

Po przejściu na emeryturę Palester, obok komponowania nowych utworów, coraz więcej czasu poświęca porządkowaniu swojej wcześniejszej twórczości. Efektem tego są nowe wersje kompozycji, nierzadko zdecydowanie różniące się od pierwotnej postaci. W tym roku powstaje druga wersja III Kwartetu smyczkowego.

Roman Palester, lata 70.

 

25 kwietnia – tak zwana „rewolucja goździków” w Portugalii. W konsekwencji doszło do przywrócenia swobód obywatelskich i politycznych oraz dekolonizacji posiadłości zamorskich Portugalii.

28 kwietnia – prawykonanie utworu Kazimierza Serockiego Impromptu fantasque na festiwalu w Witten. Utwór ten na Warszawskiej Jesieni będzie bisowany.

Zostaje wydany zbiór wierszy Zbigniewa Herberta Pan Cogito.

Powstaje Krzesany Wojciecha Kilara, „przebój” na początku przyjęty z wielkim zdziwieniem i konsternacją.

1975

Kompozytor kończy pracę nad cyklem utworów fortepianowych Espressioni. Powstaje pierwsza wersja Pieśni do słów Miłosza, oraz zamysł Koncertu na altówkę pisanego z myślą o Stefanie Kamasie.

Roman Palester, lata 70.Roman Palester, lata 70.Roman Palester, lata 70.

 

1 sierpnia – podpisanie Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa w Helsinkach.

9 sierpnia - umiera Dymitr Szostakowicz.

28 października – Krystian Zimerman zostaje zwycięzcą IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

5 grudnia - List „59” przeciwko zmianom w Konstytucji. Autorzy listu (którego inicjatorem był Jan Olszewski) domagali się poszanowania wolności sumienia i wyznania, pracy, słowa i informacji oraz nauki.

Pokojowa Nagroda Nobla zostaje przyznana rosyjskiemu dysydentowi Andriejowi Sacharowowi.

Edward Stachura pisze opowieść Wszystko jest poezją.

1976

Chociaż Palester nie pracuje już regularnie w Radiu Wolna Europa, od czasu do czasu zabiera głos na antenie. W tym roku prowadzi m. in. audycję poświęconą Mieczysławowi Karłowiczowi.

Roman Palester, lata 70.

 

25 czerwca - wybuchają strajki w Ursusie i w Radomiu.

17 lipca - nieformalne zawiązanie się Komitetu Obrony Robotników.

4 grudnia - w Aldeburgh umiera Benjamin Britten.

W listopadzie w Amsterdamie premiera kompozycji Louisa Andriessena De Staat.

Henryk Mikołaj Górecki kończy III Symfonię (wykonaną w kolejnym roku).

Czesław Miłosz kończy pisać Ziemię Ulro (została wydana w 1977).

1977

Anulowanie zakazu wykonywania twórczości Romana Palestra w Polsce w związku z obchodami 50. rocznicy założenia paryskiego Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków. Utwory Palestra pojawiają się znowu na polskich estradach. Bohdan Wodiczko podejmuje starania o wykonanie Śmierci Don Juana. Muzyka Palestra wciąż jednak jest nieobecna na festiwalu Warszawska Jesień.

Palester kończy pracę nad Trzema wierszami Czesława Miłosza na sopran i 12 instrumentów.

Roman Palester, lata 70.

 

31 stycznia - otwarcie Centre Georges Pompidou w Paryżu.

25 lutego - premiera filmu Andrzeja Wajdy Człowiek z marmuru.

30 września - w Tallinie prawykonanie utworu Arvo Pärta Tabula rasa.

Karlheinz Stockhausen zaczyna komponować monumentalny cykl operowy Licht.

Na Warszawskiej Jesieni wykonana zostaje Universal Preyer Panufnika. Debiutują Eugeniusz Knapik i Andrzej Krzanowski.

1978

Palester kończy pracę nad drugą wersją Concertina na saksofon altowy i orkiestrę smyczkową oraz Koncertem na altówkę. Powstają też Monogramy, koncert kameralny na sopran i fortepian do słów Kazimierza Sowińskiego.

W Polsce pojawiają się pierwsze artykuły na temat twórczości Romana Palestra pióra Stefana Kisielewskiego i Piotra Wierzbickiego.

Roman Palester, lata 70.

12 kwietnia - premiera opery Grand macabre György'a Ligetiego w Sztokholmie.

16 października - po śmierci Jana Pawła I konklawe wybiera na papieża Karola Wojtyłę, który obiera imię Jana Pawła II.

29 listopada - w Chicago premiera opery Raj utracony Krzysztofa Pendereckiego.

1979

Prawykonanie Koncertu na altówkę w ramach Warszawskiej Jesieni okazuje się jednym z ważniejszych wydarzeń festiwalu.

Powstaje dedykowane Janowi Pawłowi II Te Deum.

Roman Palester, lata 70.

 

22 października - w Paryżu umiera Nadia Boulanger.

25 grudnia - rozpoczęła się interwencja radziecka w Afganistanie.

Usamodzielnienie się Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej po okresie działania za pośrednictwem ZKP.

Na Warszawskiej Jesieni debiut Pawła Szymańskiego.

Powstaje i zostaje wydana w drugim obiegu Mała apokalipsa Konwickiego (oficjalnie wydana w 1988).

Steve Reich komponuje Variations.