Erich Maria Remarque (właściwie: Erich Paul Remark, 1898-1970)

Remarque odsłonił jak nikt inny, z odwagą i determinacją, najgorsze cechy i właściwości szowinizmu nacjonalistycznego, pokazał cały fałsz wychowania i kształtowania charakterów ludzkich w starych, przebrzmiałych rygorach. Był humanistą w całym tego słowa znaczeniu. Czerpał ten humanizm nie z pożywek intelektualnych, nie z półek bibliotecznych – wyniósł go z pola walki, z ciągłego obcowania ze śmiercią, kiedy obnażają się najintymniejsze cechy człowieka i jego prawdziwa wartość, pozornie tylko pokryta sztafażem munduru. Z okazji 70-lecia pisarza Niemiecka Akademia wybrała go na swego członka. Ale skończyło się na tym jednym geście. Ani niemiecka krytyka, ani publiczność nie zasmakowały w twórczości Remarque'a. Musiała w tym tkwić głęboka tragedia osobista, którą pisarz pokrywał chłodnymi manierami światowca. A przecież Niemcy współczesne zawdzięczają mu bardzo wiele...

1970