Georges Rouault (1871-1958)

Rouault jest malarzem przede wszystkim religijnym; jeśli nie jedynym malarzem religijnym naszej epoki, to w każdym razie największym. Ale wyruszając w młodości na poszukiwania Boga w swej sztuce, Rouault nie poszedł łatwą drogą malowania świętych i aniołów. Młodzi ludzie pokolenia Rouault byli w owych czasach pod przemożnym wpływem Leona Bloy i Charles'a Peguy, którzy reprezentowali katolicyzm walczący, religijność zmierzającą do reformy i naprawy świata. Ale bunt młodego Rouault przeciw niesprawiedliwości świata przeraził nawet Leona Bloy. Wymowa i siła zła, którą Rouault ożywiał na swych obrazach, twarze upadłych dziewczyn czy też clownów, całe szyderstwo, jakim nacechował swoich „sędziów” szło znacznie dalej, aniżeli to sobie ówczesne pokolenie mogło wyobrazić. Nawet twarz Chrystusa wychodziła spod pędzla młodego Rouault nie jako wzór i droga do miłości i dobroci, ale raczej jako przerażająca ponurym wyrazem twarz ofiary powszechnej dzikości i zbrodni. Wszechobecność zła wygnała z wczesnych obrazów Rouault wszelki wdzięk. Musiał malować ciemno i ponuro, ponieważ świat przedstawiał mu się wtedy nader czarno. Goya, Daumier, czy Toulouse-Lautrec – wszystko to malarze, którzy w swym dziele sądzili surowo świat – nie przekraczali nigdy pewnych granic rewolty i buntu. Przekroczył te granice Georges Rouault, malarz religijny. I właśnie ta gwałtowność w przedstawieniu grzechów i zła nadaje jego sztuce walor religijny i moralny.

1952