Adolf Chybiński (1880-1952)

Terenem zainteresowań Chybińskiego i pomnikiem jaki sobie wystawił w sercach muzyków polskich był fakt przekopiowania i przepisania przez niego niemal wszystkich zabytków dawnej muzyki polskiej, jakie spotykał w rozlicznych bibliotekach. Otóż ogromna większość tych zabytków została podczas okupacji zgromadzona w bibliotece Krasińskich w Warszawie i tam świadomie, z rozmysłem spalona przez Niemców. Ponieważ chodziło o rękopisy i inkunabuły, zatem zrozumieją państwo sami, że ten czyn, okrywający niewypowiedzianą hańbą naród przez który został dokonany, miał na celu po prostu wymazanie raz na zawsze z historii wszelkich wiekowych tradycji kultury polskiej. I oto okazało się, że Chybiński był w posiadaniu odpisów niemal wszystkich spalonych zabytków muzycznych, odpisów, które dokonał benedyktyńską, żmudną pracą całego życia. Tego nie wolno nam mu nigdy zapomnieć. Odwiedziłem go w grudniu czterdziestego czwartego roku, w okresie kiedy ukrywał te opisy w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. W zimnej, nieopalonej mansardzie Chybiński siedział okryty kocami na straży swoich skarbów i z rozpromienioną twarzą opowiadał o tym, co udało mu się tak wspaniale uratować.

1952